تاریخ دفاع مقدس در شهرستان خمینی شهر

مروری بر 8 سال حضور رزمندگان شهرستان خمینی شهر در دفاع مقدس
نویسنده قاسمعلی کرمی هرستانی

در سال اول جنگ سپاه خمینی‌شهر با اعزام 624 نفر رزمنده بسیجی و پاسدار به جبهه ذوالفقاریه آبادان نیروی انسانی مورد نیاز و جهادسازندگی شهرستان نیز با جمع آوری هدایای مردمی و اعزام دهها کاروان تدارکاتی نیازهای تدارکاتی این جبهه را تامین نمودند. در این مأموریت رزمندگان خمینی‌شهری 50 نفر شهید و دهها نفر مصدوم و جانباز تقدیم نموده و بعد از انجام عملیات ظفرمندانه ثامن الائمه(ع) که تمام منطقه شمال آبادان از اشغال ارتش متجاوز عراق آزاد شد با سرافرازی و پیروزی به شهر بازگشتند.
همزمان با اداره محور پدافندی مدن در جبه ذوالفقاریه از اواسط اسفندماه 59 مأموریت اداره جبهه پدافندی میمک در استان ایلام نیز به سپاه پاسداران انقلاب اسلامی خمینی‌شهر محول گردید و اولین کاروان جهادی روز 23 اسفند 59 به فرماندهی شهید محمدعلی کاشی از خمینی‌شهر راهی استان ایلام شدند و در مقابل ارتش متجاوز و پرمدعای عراق در جبهه میمک در کنار سایر رزمندگان اسلام مستقر و با رشادت و از جان گذشتگی از میهن اسلامی دفاع کردند. این مأموریت تا دی ماه 1361 به مدت 22 ماه به طول انجامید. در این مدت مسئولیت تأمین نیروی انسانی و تدارکات و رفع نیازمندهای رزمندگان این جبهه به عهده سپاه خمینی‌شهر بود که با همت جوانان و نوجوانان پرشور و انقلابی و حمایتهای مردم متدین این شهرستان، این مأموریت را با موفقیت به انجام رساندند. در طی این زمان نزدیک دو سال 2431 نفر رزمنده داوطلب بسیجی و سپاهی از سپاه خمینی‌شهر به جبهه میمک اعزام شده اند که علاوه بر انجام مأموریت پدافندی در خطوط مقدم، عملیات گشت و شناسایی و دهها عملیات ایذایی که به عملیاتهای حسن بن علی (علیه السلام) درتاریخ جنگ معروف شده است شرکت داشتند و ضربات خردکننده ای به دشمن متجاوز وارد نمودند و خواب راحت را از چشم سربازان ارتش عراق گرفته بودند. رزمندگان خمینی‌شهری در این جهاد مقدس و در این جبهه 41 نفر شهید و دهها نفر جانباز تقدیم نموده¬اند و بعد از اتمام مأموریت بنا به دستور جبهه پدافندی را به واحدهای ارتش جمهوری اسلامی ایران تحویل داده و به منظور تشکیل تیپ روح الله، راهی جنوب کشور شدند.
درسال دوم جنگ بعد از اینکه با انجام عملیات ثامن الائمه (ع) توسط سپاهیان اسلام اراضی اشغالی شمال آبادان و شرق رودخانه کارون از لوث وجود ارتش متجاوز عراق پاکسازی شد و خطوط پدافندی این منطقه برچیده شد و مأموریت رزمندگان سپاه خمینی‌شهر در این منطقه پایان یافت. بنابر پیشنهاد ستاد عملیاتی سپاه در جنوب، مأموریت اداره جبهه پدافندی انکوش در منطقه غرب شهر شوش به سپاه خمینی‌شهر محول گردید و اولین گروه از رزمندگان به فرماندهی سردار شهید سید حسین موسوی در تاریخ 7 آبان 1360 در تپه‌های انکوش مستقر شدند.
این مأموریت تا اوایل سال 1361 که با انجام عملیات بزرگ فتح المبین تمام منطقه غرب شوش-دزفول از اشغال دشمن آزاد شد، به مدت 5 ماه طول کشید و رزمندگان با فداکاری و شهامت و ایثارجان در مقابل دشمن قد برافراشته و مردانه دفاع کردند و دشمن را که در رسیدن به ساحل رودخانه کرخه اصرار داشت بارها با ناکامی مواجه کردند.
در یکی از حملات سنگین عراقیها که در شب 28 اسفند 1360 در این جبهه روی داد و خط پدافندی انکوش مورد حمله قرار گرفت، رزمندگان مستقر در این جبهه مقاومت تحسین برانگیزی از خودشان نشان دادند و با اینکه 15 نفر از رزمندگان شهید و تعداد زیادی مصدوم و مجروح شده بودند اما تک دشمن را خنثی نموده و سربازان عراقی را مجبور به عقب نشینی نمودند که شرح این فداکاریها در این مختصر نمی گنجد. اگر مقاومت رزمندگان مستقر در آن شب و روز نبود ارتش متجاوز عراق با تصرف شهر شوش بر جاده مواصلاتی اهواز – اندیمشک مسلط شده، گلوگاه ارتباطی استان خوزستان با مرکز کشور را قطع و رزمندگانی که برای شرکت در عملیات بزرگ فتح المبین در سرپل غرب رودخانه کارون مستقر شده بودند را به محاصره در آورده و در انجام این عملیات اخلال ایجاد می¬نمود.
بعد از پایان عملیات فتح المبین در 9 فروردین 1361 و آزادی این مناطق از اشغال دشمن بخشی از نیروهای رزمنده به شهر بازگشتند که مورد استقبال بی نظیر مردم خمینی‌شهر واقع گردیدند و تعدادی از آنها که تمایلی به بازگشت نداشتند به همراه نیروهای تازه نفس که وارد منطقه شده بودند در یک گردان پیاده به فرماندهی سردار شهید حبیب‌الله شریفیان، سازماندهی شده به تیپ 17 علی بن ابی طالب(ع) مأمور شدند که تحت امر فرماندهی سردار شهید حسن درویش در عملیات بیت المقدس، در تپه¬های برغازه وارد عمل شدند و مأموریت محوله را با موفقیت به انجام رساندند. در این عملیات پیروزمندانه تعدادی از رزمندگان این شهرستان به شهادت رسیده و برادران عزیز دکتر حبیب ا... شریفیان و دکتر منصور کندری به درجه رفیع جانبازی مفتخر شدند.
از زمانی که سازمانهای رزم سپاه توسعه پیدا کرد و یگانهای سپاه تا رده سازمانی تیپ تشکیل گردید، بنابر صلاح دید فرماندهی سپاه اصفهان رزمندگان سپاه خمینی‌شهر به تیپهای 25 کربلا، 8 نجف اشرف و 14 امام حسین(ع) فرستاده می‌شدند.
در عملیاتهای فتح المبین، بیت المقدس، رمضان، مسلم بن عقیل(ع) و محرم رزمندگان این شهرستان با سازمان کامل در رده گروهان یا گردان در یگانهای رزم استان اصفهان حضور داشتند و در بعضی از عملیاتها تعداد داوطلبان خمینی‌شهری شرکت کننده به بیش از هزار نفر می‌رسید.
در عملیات بیت المقدس تعداد 1190 نفر رزمنده بسیجی و پاسدار از شهرستان خمینی‌شهر در یگانهای رزمی سپاه در گردانهای پیاده حضور داشته اند و در این عملیات 78 نفر شهید و صدها نفر مجروح و جانباز تقدیم نموده اند.
بعد از عملیات محرم و زمانی که مدیریت عالی دفاع مقدس در آن زمان تصمیم گرفتند یگانهای رزم سپاه را توسعه بدهند و سپاه هفتم حدید به فرماندهی سردار سرلشکر شهید حاج احمد کاظمی تشکیل گردید، به سپاه پاسداران انقلاب اسلامی خمینی‌شهر مأموریت دادند که با جمع آوری همه رزمندگان این شهرستان که در که در جبهه پدافندی و یا در یگانهای سپاه هستند، تیپ پیاده روح الله (تیپ 3 لشکر 8 نجف اشرف) را تحت امر لشکر 8 نجف اشرف تشکیل بدهند، بر این اساس جبهه پدافند میمک تحویل رزمندگان ارتش گردید و رزمندگان مستقر در آن جبهه با چند دستگاه اتوبوس به منطقه جنوب منتقل شدند و رزمندگانی که در واحدهای دیگر مشغول خدمت بودند فراخوانی شدند و از جوانان آموزش دیده شهر نیز برای اعزام به جبهه دعوت شد که با استقبال پرشور جوانان و نوجوانان روبرو گردید.
کادر تیپ نیز با توجه به سابقه و تجربه رزمندگان به خوبی شکل گرفت و با توجه به شور و اشتیاقی که رزمندگان داشتند ظرف مدت 2 ماه تیپ 3 روح الله تشکیل گردید و آماده شرکت در عملیات والفجر مقدماتی شد. فرماندهی تیپ را سردار سرلشکر شهید احمد کاظمی فرمانده سپاه هفتم حدید شخصاً به عهده دار گردید و برادر عزیزا... پورکاظم را به عنوان جانشین تیپ معرفی کردند.
طبق طرح عملیات گردانهای پیاده تیپ پیاده 3 روح الله در شب 19/11/1361 در مرحله اول عملیات والفجر مقدماتی وارد عمل شدند و با عبور از منطقه رملی فکه و پشت سر گذاشتن موانع طبیعی و میادین مین متعدد، سیمهای خاردار و کانالهای حفر شده و اخذ تماس با دشمن، خطوط دفاعی دشمن را در هم شکستند و به اهداف از پیش تعیین شده رسیدند، اما این موفقیت موقتی بود و به دلیل اینکه یگان هایی که در جناحین عمل می‌کردند نتوانسته بودند از موانع متعدد دشمن عبور کنند. با دستور فرماندهی نیروها به مواضع اولیه بازگشتند و یگانهای آسیب دیده را ترمیم و بازسازی نموده، آماده شدند تا در مرحله دوم عملیات شرکت کنند.
در مرحله دوم عملیات والفجر مقدماتی که در شب 21/11/1361 با شرکت واحدهای پیاده زرهی انجام شد، رزمندگان این تیپ تازه تأسیس، وارد عمل شدند و توانستند از موانع متعدد و پیچیده دشمن عبور کرده و مقاومت نیروهای عراقی را خنثی نموده پاسگاههای عراقی رشیدیه، صفریه و وهب را آزاد و جاده مواصلاتی رشیده-شیب را تصرف نموده و در پشت جاده آسفالته مستقر شدند. اما دراین مرحله از عملیات نیز جناحین این تیپ خط شکن تأمین نشد و دشمن با به حرکت در آوردن یگانهای زرهی فشار زیادی وارد می‌کرد لذا مواضع تصرف شده تثبیت نشد و به رزمندگان دستور بازگشت به مواضع اولیه داده شد.
در این عملیات رزمندگان شهرستان خمینی‌شهر 131 نفر شهید و دهها نفر مصدوم، مجروح و مفقودالاثر تقدیم نمودند و به دلیل اینکه منطقه عملیاتی در دست دشمن قرار داشت، اجساد مطهر شهدای عزیز در میدان جنگ باقی ماند، اما خانواده‌های مقاوم و صبور رزمندگان که پرورش یافته مکتب عاشورا هستند با تأسی به مولایشان امام حسین (ع) و زینب کبری (س) در این مصیبت عظیم صبر پیشه کرده و خم به ابرو نیاوردند.
بعد از عملیات والفجر مقدماتی بیشتر فرماندهان و کادر اصلی تیپ روح الله، به شهادت رسیده و یا مفقودالاثر بودند، امکانات و تجهیزات آسیب دیده بود و امکان جایگزینی در کوتاه مدت وجود نداشت، فرماندهان ارشد سپاه در تصمیماتشان تجدیدنظر کردند و سازمان رزم سپاه به حالت قبل از عملیات والفجر مقدماتی بازگشت و به همین دلیل مأموریت تشکیل تیپ توسط سپاه خمینی‌شهر لغو گردید و مقرر شد رزمندگان این شهرستان به لشگر 8 نجف اشرف اعزام شوند و از آن تاریخ تا پایان جنگ تقریباً تمامی نیروهایی که از سپاه خمینی‌شهر اعزام شده اند در لشگر 8 نجف اشرف خدمت نموده اند. و رزمندگان اعزامی ازسپاه درچه به لشکر مقدس 14 امام حسین(ع) مامور می‌شدند و این شهرستان یکی از مراکز عمده تأمین کننده نیروی انسانی لشکرهای خط شکن نجف اشرف و 14 امام حسین(ع) بوده است که بر اساس آمار موجود از اسفند 1361 تا شهریور 1367 بیش از پانزده هزار نیروی رزمنده مخلص و فداکار را به این یگانها اعزام نموده است که در تمامی عملیاتهای بزرگ شرکت فعال داشته¬اند.
با یک نگاه آماری می‌شود کارنامه جهادی این شهرستان را بر اساس جمعیت نسبت به جمعیت کل کشور مقایسه نمود.
بر اساس اطلاعات و آماری که بنیاد شهید و امور ایثارگران کشور اعلام نموده است
در جنگ تحمیلی به طور میانگین از هر 230نفر جمعیت کل کشور، یک نفر به شهادت رسیده است.
که در استان اصفهان از هر 144 نفر، یک نفر و استان قم از هر 148 نفر یک نفر و استان سمنان از هر 155 نفر شهادت رسیده اند و دارنده رتبه اول تا سوم در کشور هستند.
شهرستان خمینی‌شهر که طبق آمار سرشماری 1365 جمعیت آن 195700 نفر بوده است در سالهای دفاع مقدس 28500 نفر رزمنده داوطلب پاسدار و بسیجی به جبهه‌های حق علیه باطل اعزام نموده است و حدود 2300 نفر شهید تقدیم نموده است که در میان آنان 45 سردار شهید، 41 روحانی شهید و 114 شهید جاوید الاثر وجود دارد و 3700 نفر جانباز و 372 نفر آزاده سرافراز داشته است که به طور میانگین از هر 95 نفر جمعیت یک نفر به شهادت رسیده است و نسبت به میانگین کل کشور بیشتر از دو برابر است و شهرستان نمونه شاهد در کشور محسوب می‌گردد و شهر درچه با جمعیتی با حدود 35 هزار نفر بیش از 400 شهید تقدیم نموده است که به طور میانگین از هر 87 نفر یک نفر به شهادت رسیده است و شهر شاهد نمونه کشوری معرفی گردیده است. امید است ما نیز بتوانیم رهرو راه شهیدان باشیم.