مهربین دیاری است که هزاران سال بر خطه‌ی سر سبز زاینده‌رود می‌درخشد و صدها آبادی را در دل خود جای داده است. بزرگترین محله‌های مهربین خوزان، ورنوسفادران و فروشان است که با هم جمع شده و سده را پدید آورده‌اند. ماربین که برگردان شده مهربین است سر بر کوه و پای در رود دارد و مادی‌های خروشان در رگ آن می‌جوشد. روستاهای ماربین اکنون به جمع شهرهای خمینی‌شهر، درچه، کوشک و اصغرآباد پیوسته‌اند و جمعیتی بیش از سیصدهزار نفر را در خود جای داده‌اند. تاریخ این شهر به اندازه تاریخ ایران است.
قوم عیلامیان بر کوه آتشگاه قلعه ساخته و قوم ماد بر آن مادی کشیده‌اند. این دیار سه لایه تاریخی دارد که مدیون پایتختی آن است. ساسانی و سلجوقی و صفوی. از دوره ساسانی چیزی به جز آتشکده و نام‌های بر آمده از آتش بر جای نمانده است و از دوره سلجوقی دانشمندان بزرگی همچون مافروخی هرستانی و ابن مردویه فروشانی که اولین کتب تاریخ اصفهان را نوشته‌اند. دوره صفویه اوج شکوفایی سده بوده است که با کشت پنبه و تنباکو تولید و صنعت را در دست گرفتند. پس از صفویه در برابر حمله افغان‌ها ایستادند و شکست سختی به محمود افغان دادند و بعد از آن در تمام دوره‌ها شکوه و ایستادگی خود نکاستند. در جنگ تحمیلی بیش از ۲۳۰۰ شهید تقدیم انقلاب نمودند. که نام شهید اشرفی اصفهانی و رضا مؤذنی بر آن می درخشد. خمینی‌شهر زادگاه اندیشمندانی همانند فیض‌الاسلام (شارح نهج‌البلاغه) و آیت الله‌العظمی معرفت، دکتر حسن میردامادی و دکتر عمادسیادت (پدر علم سرم‌شناسی) می‌باشد. هنرمندان و شاعران بزرگ این دیار سروش اصفهانی، شیوا، بیابانکی و خاسته است. زادگاه اصغر فرهادی خمینی‌شهر است. خمینی‌شهر در عرصه صنعت بیش از یکهزار واحد سنگبری و پشم‌ریسی دارد. باغات شهر دارای انواع و اقسام میوه‌هاست. بویژه سیبری شهرت دارد. خاتم‌سازی و قلمزنی صنایع‌دستی امروز و گیوه‌دوزی و نمدمالی از صنایع دستی دیروز آن است.
